"คุณต้องการใช้ประโยชน์จากสวนของคุณอย่างไร"
และ "คุณอยากให้สวนของคุณมีอะไรบ้าง" ซึ่งพอจะอธิบาย
รายละเอียดได้ว่า หากคุณจัดสวนเพื่อคิดจะป้องกันเสียงรบกวน
ควรเลือกใช้ไม้พุ่มหนา ที่สามารถป้องกันเสียงได้ดี
เช่น อโศกอินเดีย ชบา เข็ม และผกากรอง
พรรณไม้บางชนิดที่มีใบละเอียดมาก สามารถนำมาใช้จัดสวน
เพื่อกรองฝุ่นละอองได้ โดยพรรณไม้ที่สามารถดักจับฝุ่นละออง
ในอากาศได้มากได้แก่ สนทะเล สนประดิพัทธ์เป็นต้น
การจัดแต่งบางตำแหน่งของสวน เพื่อปิดบังสภาพแวดล้อม
ที่ไม่เหมาะสมของบริเวณใกล้เคียงเช่น บริเวณใกล้บ้านที่
มีกองขยะ สวนและต้นไม้จะช่วยกรองเชื้อโรค
และปิดบังภาพไม่น่าดูได้
บางกรณีเพื่อให้เกิดความเป็นส่วนตัว การจัดสวน สามารถป้องกัน
การลอบมองจากเพื่อนบ้าน เช่น ภายในบ้านมีสระว่ายน้ำ
หรือมุมสงบส่วนตัว
ในขณะที่บางคนต้องการจัดสวนเพื่อความสุขทางด้านจิตใจ
เมื่อสภาพของสวนในบ้านมีสีเขียวสดใส มีร่มเงาของต้นไม้
มีบ่อน้ำ ลำธาร หรือน้ำตกจำลอง จึงทำให้ได้มีโอกาสใกล้ชิด
ธรรมชาติมากขึ้น
นอกจากนั้นสวนยังมีประโยชน์ในการใช้สอยเช่นปลูกสวนครัว
สวนสมุนไพร ปลูกไม้ผล หรืออาจใช้เพื่อออกกำลังกายโดยการวิ่ง
หรือเล่นเกมส์ต่างๆ ฝึกการปลูกเลี้ยงและดูแลต้นไม้
ช่วยทำให้มีงานอดิเรกซึ่งถือว่าเป็นการฝึกสมาธิแบบหนึ่ง
"คุณอยากให้สวนของคุณมีอะไรบ้าง" หลักในการคิดง่ายๆก็คือ
คุณต้องการให้สวนของคุณมีองค์ประกอบอะไรบ้าง ซึ่งต้องคำนึงถึง
ความเป็นไปได้ในเรื่องขนาดพื้นที่ของคุณด้วย เช่น
- ต้องการเก้าอี้ ชิงช้า ชุดโต๊ะเก้าอี้นั่งพักผ่อน
- ต้องการให้มีซุ้มไม้เลื้อย ต้องการให้มีอ่างน้ำ
บ่อบัว น้ำพุ ให้มีเสียงน้ำเพื่อสร้างบรรยากาศ
- ต้องการให้มีตุ๊กตาหินประดับสวน
- ต้องการพื้นกรวด มีหินประดับเป็นหลัก
- ต้องการพื้นแข็ง เพื่อให้สามารถใช้ประโยชน์ได้เต็มที่
แต่ต้องการบรรยากาศที่ร่มรื่นด้วยเช่นกัน
- ต้องการสวนที่ปลูกในกระบะเพื่อความเป็นระเบียบเรียบร้อย
- ต้องการสวนที่เต็มไปด้วยพรรณไม้หลากหลาย
เพื่อความเป็นธรรมชาติเป็นต้น
ความต้องการเหล่านี้จะเป็นโจทย์ที่ตั้งขึ้นมาเพื่อให้คุณสามารถ
ออกแบบออกมาได้ตรงกับความต้องการมากที่สุด ความต้องการ
อาจมีมากกว่าหนึ่งข้อ โดยอาจคิดออกมาเป็นข้อๆให้มากที่สุด
และจัดลำดับความต้องการจากมากไปน้อย จากนั้นเรื่องข้อจำกัด
ของพื้นที่จัดสวน (บ้านของคุณ) จะเป็นตัวคัดเลือกความต้องการต่างๆ
ว่าสอดคล้องหรือมีความเป็นไปได้มากน้อยเพียงใด
จากนั้นเพื่อความชัดเจนมากยิ่งขึ้น คุณอาจจะลองผนวก
แนวความคิดของคุณร่วมกับรูปแบบของสวนยอดนิยม
ว่าแบบไหนที่มีความสอดต้องกับจินตนาการของคุณมากที่สุด
รูปแบบหลักๆของสวนยอดนิยม ซึ่งใช้เป็นแนวความคิด
ในการออกแบบสวนโดยทั่วไปมี 5 แบบด้วยกัน ได้แก่
สวนธรรมชาติ สวนประดิษฐ์ สวนโมเดิร์น สวนญี่ปุ่น และสวนหิน
แต่ถึงอย่างไรก็ตามหลักการออกแบบทางศิลปจะไม่มีกฏเกณฑ์ที่ตายตัว
ดังนั้น "สวนสำหรับคุณ" จึงควรจะเกิดขึ้นมาจากการผสมผสาน
ความชอบและประโยชน์ที่คุณจะได้รับจาก "สวนของคุณ" นั่งเองครับ
เรียบเรียงจาก
หนังสือหลักการจัดสวนเบื้องต้น มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (ผศ.เอื้อมพร วีสมหมาย)
และหนังสือจัดต้นไม้ให้เป็นสวน สำนักพิมพิ์บ้านและสวน (อรุณี วงศ์พนาสิน และคณะ)
